‘Gemeenten hebben baat bij aandacht voor mantelzorg door bedrijven’

Zorg voor mantelzorg is voor gemeenten een wettelijke taak. Maar voor veel bedrijven is het daarentegen nog geen issue, zegt Blokhuis. “Ik spreek bijvoorbeeld met hele grote zorgaanbieders. Zorg leveren is hun professie. Maar er zijn zorgaanbieders die van hun eigen mensen niet weten of ze zelf mantelzorger zijn.” Volgens hem zijn werkgevers niet snel geneigd zich te bemoeien met privéomstandigheden van werknemers. “In een functioneringsgesprek ga je niet vragen: ‘Heb je een gelukkig huwelijk?’ of ‘Is een kind ziek?’. Terwijl het een hele simpele vraag kan zijn bij een functionerings- of beoordelingsgesprek.”

Cultuurverandering nodig

Blokhuis zegt zich als wethouder zorg en welzijn verantwoordelijk te voelen voor het welbevinden van de inwoners. “Zowel voor de mensen die de zorg krijgen en die de zorg als mantelzorger leveren. Ik zou dit niet hebben opgepakt als gemeente, als ik zie dat de cultuur vanzelf al verandert. Maar dat gebeurt nog niet.” Daarnaast is er ook een financieel argument. Blokhuis: “Als je als gemeente de professionele zorg financiert, dan heb je er ook baat bij dat veel mantelzorgers goed in staat worden gesteld hun mantelzorgtaken op zich te nemen. Hoe meer mantelzorgers er omvallen, hoe meer er een beroep wordt gedaan op professionele zorg.”

Bedrijven benaderen

Het doel van de gemeente Apeldoorn is nu om zoveel mogelijk bedrijven te bewegen zich in te zetten voor een gezonde balans tussen werk en mantelzorg. “De bedrijven in Apeldoorn bieden werk aan meer dan 90.000 werknemers. Als je een deel bereikt van deze bedrijven, dan kan je strategie voor verandering zorgen”, aldus Blokhuis. De gemeente ging eerst zelf intern aan de slag, daarna werd samen met de mantelzorg ondersteuningsorganisatie De Kap het thema in heel Apeldoorn opgepakt. De Kap heeft een groot netwerk van mantelzorgers en biedt deze mensen ondersteuning. Het adviesbureau Jong en Veer heeft vervolgens bedrijven benaderd.

Ambassadeurs

“We zochten bedrijven die een soort ambassadeursfunctie wilden vervullen. Achmea bijvoorbeeld is al jaren een goede ambassadeur. Er kwam een makelaarsbureau bij, een welzijnsorganisatie, een technisch bedrijf.” Het doel is dat de ambassadeurs andere bedrijven laten zien wat aandacht voor mantelzorg kan opleveren. “De simpele boodschap is eigenlijk: je doet jezelf als bedrijf, maar ook je werknemers te kort als je het niet op de agenda hebt staan.”

Nulmeting voor bedrijven

Bedrijven konden bij Jong en Veer terecht voor een nulmeting om inzicht te krijgen in het aantal mantelzorgers binnen de organisatie. Een bewuste keuze, zegt Blokhuis: “”Een nulmeting kan bedrijven over de brug helpen”. Zo’n meting geeft inzicht in het aantal mantelzorgers in de organisatie. Daarna volgt professionele ondersteuning om mantelzorg concreet te maken binnen bedrijven.

Olievlek

Apeldoorn gaat nu jaarlijks werken aan een nieuwe groep van ambassadeurs, zodat een olievlekwerking ontstaat. Zijn advies aan andere gemeenten is om dit thema zo snel mogelijk op te pakken. “Als je binnen de gemeente een organisatie hebt die mantelzorg ondersteuning biedt, kun je samen bedrijven benaderen met de vraag hoe zij de combinatie tussen werk en mantelzorg regelen. Als dit onderwerp niet actief op de agenda staat, bied je als gemeente aan hen daarbij te helpen. Maar zorg in ieder geval ervoor dat je het onderwerp als gemeente oppakt.”

Actie rol gemeente is essentieel

Binnenkomen bij bedrijven blijft vooralsnog een grote uitdaging, ook in Apeldoorn, weet Blokhuis. De actieve rol van de gemeente is hierin essentieel, merkt hij. “De trein rolt, maar het is nog geen sneltrein. We merken dat we aan de voorkant best veel moeten investeren om die trein aan het rollen te krijgen.” Een traject van twee jaar om mantelzorg binnen de gemeente op de agenda te krijgen, is een realistische schatting.

Arbeidsproductiviteit

“Veel bedrijven kampen met overbelasting. ‘En dan komt dit er ook nog bij’, is het idee”, zegt Blokhuis.  Maar als ze ermee aan de slag gaan dan merken ze dat het loont, is de ervaring van Blokhuis. “We zijn nog geen enkel bedrijf tegen gekomen die spijt heeft gehad om hier werk van te maken. Je ziet mensen die blijer naar hun werk gaan nu ze erkend worden als mantelzorger. De arbeidsproductiviteit wordt beter en de loyaliteit aan het bedrijf wordt versterkt. Dat is waar je voor wilt gaan als bedrijf.”